Regenwater dat op het verhard oppervlak van bebouwd gebied valt, stroomt grotendeels af naar de riolering en het oppervlaktewater. Dit is het zichtbare water in de sloten. Een klein deel van het regenwater dat in de stad valt, zakt in de bodem weg. Dit regenwater wordt dan het grondwater: water dat zich in de bodem bevindt. Grondwaterstroming in het stedelijk grondwatersysteem is ingewikkeld, omdat er veel invloeden zijn op een kleine ruimte. Enkele voorbeelden:
- Regenwater dat op het asfalt valt, zakt niet in de bodem. Regenwater dat in een tuin valt, zakt wel weg.
- Bomen nemen in het groeiseizoen veel grondwater op.
- Door een “dichte bodem” van bijvoorbeeld klei en een hoog slootpeil kan grondwater slecht wegstromen.
Door deze invloeden is het grondwatersysteem dynamisch: de grondwaterstand is van plaats tot plaats anders en het varieert in de tijd.
In de winter of na een zware regenbui (natte periode) is de grondwaterstand hoger dan de waterstand in de sloot. In de zomer, wanneer veel van de neerslag verdampt (droge periode), daalt de grondwaterstand en stroomt er juist water vanuit de sloten naar het grondwater. Doordat de hoeveelheid neerslag van dag tot dag verschilt, varieert de grondwaterstand ook iedere dag. In de onderstaande figuur is de variatie in de grondwaterstand schematisch weergegeven. De voorbeeldgrafiek ernaast laat zien hoe de grondwaterstand per dag fluctueert.
Figuur 1: Grondwaterstand in een natte en grondwaterfluctuatie, een
droge periode voorbeeld
De gemeente Krimpen aan den IJssel ligt in een nat gebied, het land ligt nauwelijks hoger dan het water in de sloot. Hierdoor is de grondwaterstand hoog. Dat is altijd al zo geweest. Dit is niet zonder reden, want de grond bevat namelijk veen. Bij te lage grondwaterstanden verdroogt het veen en kan het gaan inklinken. Ook wegen, tuinen en huizen (die niet op palen zijn gefundeerd) zakken hierdoor. Grondwater is ook nuttig om de houten paalfunderingen van gebouwen te beschermen tegen paalrot. Het is daarom van belang dat we het grondwater op peil houden.
